Yunancada isimlere -i hali verilirken tıpkı isimleri çoğullaştırmada olduğu gibi hem isimden önce kullanılan artikel hem de isim sonları değişebilmektedir. Bu bölümde isme -i hali verirken Eril, Dişil ve Yansız isimlerde nasıl değişiklikler olduğunu hep birlikte öğreneceğiz.
Tekil Eril isimlerde -i hali:
- İsimden önce kullanılan -ο artikeli το(ν) a dönüşür.
- İsim sonundaki -ς kalkar.
Örnek:
Ο άντρας μαθαίνει ελληνικά. Adam Yunanca öğreniyor.
(O andras matheni elinika.)
Bu örnekte gördüğümüz gibi ismin -i hali kullanılmadığından hem eril ismin önündeki artikel hemde isim sonu normal durumda bulunuyor. Altı çizgili olarak görebilirsiniz.
Bir de şu örneği inceleyelim:
Εγώ βλέπω τον άντρα. Ben adamı izliyorum.
(Ego vlepo ton andra.)
Gördüğünüz gibi bu örnekte ismin i hali kullanıldığından artikel –ο dan τον a dönüşmüş ve ismin sonunda ki –ς yok olmuş durumda.
Tekil Dişil İsimlerde -i hali:
- İsimden önceki artikel –η den τη(ν) e dönüşür.
- İsim sonu aynı kalır.
Örnek:
Η δασκάλα παίζει ποδόσφαιρο. Öğretmen futbol oynuyor.
(İ daskala pezi podosfero.)
Bu örnekte ismin -i hali kullanılmadığından artikel normal durumda yani –η olarak kullanılmış. Şimdide ismin -i hali kullanılan bir cümle görelim:
Εγώ αγαπώ την δασκάλα. Ben öğretmeni seviyorum.(Ego agapo tin daskala)
İsmin -i hali kullanıldığında ise artikel τη(ν) e dönüşmüş.
Tekil Yansız isimlerde -i hali:
Yansız isimlerde isimden önce kullanılan artikel de, isim sonları da aynı kalır. Yani ismin normal hali ile -i hali arasında bir fark yoktur.
Genel olarak baktığımızda ismin -i halinde meydana gelen değişikliği renklerle görelim.
ο άντρας τον άντρα
adam adam-ı
η δασκάλα την δασκάλα
öğretmen öğretmeni
Şimdi öğrendiklerimizi örneklerle pekiştirelim bu arada yeni Yunanca kelimelerde öğrenmiş olacağız.
“İsimler-Yunanca Dersleri 8” dersimiz Yunanca isimler derslerinin başlangıç dersidir, dilerseniz buradan ulaşabilirsiniz.
=============================================
Ο πίνακας είναι εδώ. Yazı tahtası buradadır.
(O pinakas ine edo.)
Βλέπω τον πίνακα. Yazı tahtasını görüyorum.
(Vlepo ton pinaka)
ο πίνακας τον πίνακα
yazı tahtası yazı tahtasını
==============================================
Η πόρτα είναι εδώ. Kapı buradadır.
(İ porta ine edo.)
Βλέπο την πόρτα. Kapıyı görüyorum.
(Vlepo tin porta.)
η πόρτατην πόρτα
kapı kapıyı
==============================================
Το κουτί είναι εδώ. Kutu buradadır.
(To kuti ine edo.)
Βλέπω το κουτί. Kutuyu görüyorum.
(Vlepo to kuti)
το κουτί το κουτί
Kutu Kutuyu
ÇOĞUL İSİMLERE -İ HALİ VERİLMESİ
Çoğul isimlere -i hali verilirken uygulanan kuralları öğrenmeden önce, İsimlerin Çoğullaştırılması konusunu tekrar gözden geçirmenizi ve tekil ve çoğul isimler için kullanılan artikelleri ve isim sonlarında meydana gelen harf değişimlerini iyice kavramanızı öneririm.
Çoğul Eril isimlerde -i hali:
- İsimden önce kullanılan -οι artikeli τους a dönüşür.
- İsim sonu -οι ile biten çoğul eril kelimeler –ους ile bitirilir.
Örnek:
οι φίλοι (erkek arkadaşlar) τους φίλους (erkek arkadaşları)
(i fili) (tus filus)
- İsim sonu -ες ile biten çoğul eril kelimelerde değişiklik olmaz.
Örnek:
οι ταμίες (kasiyerler) τους ταμίες (kasiyerleri)
(i tamies) (tus tamies)
οι σπουδαστές (erk. öğrenciler) τους σπουδαστές (erk. öğrencileri)
(i spudastes) (tus spudastes)
Çoğul Dişil isimlerde -i hali:
- İsimden önceki artikel –οι den της e dönüşür.
- İsim sonu -ες olarak aynı kalır.
Örnek:
οι γυναίκες (kadınlar) τις γυναίκες (kadınları)
(i ginekes) (tiss ginekes)
οι βιβλιοθήκες (kitaplıklar)
τις βιβλιοθήκες (kitaplıkları)
(i vivliothikes) (tis vivliothikes)
Çoğul Yansız isimlerde -i hali:
- Yansız çoğul isimlerde isimden önce kullanılan artikel -τα aynı kalır.
- isim sonları da aynı kalır. Yani ismin normal hali ile -i hali arasında bir fark yoktur.
Örnek:
τα δέματα (ağaçlar) τα δέματα (ağaçları)
(ta demata) (ta demata)
τα μολύβια (kalemler) τα μολύβια (kalemleri)
(ta molivia) (ta molivia)
Eril ve Dişi isimlerin önlerinde bulunan artikeldeτο(ν)τη(ν)olduğu durumlarda sonunda (ν) kullanıp kullanmayacağımızı şu şekilde formüle edebiliriz.
bir sonraki kelime aşağıda belirtilen harfler ile başlıyorsa sondaki “N” harfi eklenirτον
α,ε,η,ι,ο,υ,ω,ου,αι,ει,οι,υι
κ,π,τ,μπ,ντ,γκ,τσ,τζ,ξ,ψ
την
bir sonraki kelime aşağıda belirtilen harfler ile başlıyorsa sondaki “N” harfi eklenmez.το
β,γ,δ,φ,χ,θ,λ,μ,ν,π,σ,ζ
τη
“İsimlerin Çoğullaştırılması-Yunanca Dersleri 9” yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.